Samen werken aan een aardgasvrije toekomst

Een warmtenet is een systeem dat warm water via ondergrondse leidingen naar huizen en gebouwen brengt. Dit warme water komt van één of meer warmtebronnen. Zodra het water zijn warmte heeft afgegeven aan de verwarming en het tapwater in het gebouw, stroomt het afgekoelde water terug naar de warmtebron om opnieuw verwarmd te worden.  

In elk huis of gebouw is er een kleine installatie, de afleverset. Deze bevat een warmtewisselaar en een warmtemeter. De warmtewisselaar zorgt ervoor dat het water in het verwarmingssysteem van het huis wordt opgewarmd door het water uit het warmtenet. Het warm water voor radiatoren, vloerverwarming en het warme water voor de kraan en douche worden zo door de warmtewisselaar gemaakt. De warmtemeter laat zien hoeveel warmte je gebruikt. Een warmtenet wordt ook wel stadsverwarming genoemd. 

Als je stopt met het gebruik van aardgas, zijn er verschillende alternatieven. Een warmtenet kan er daar één van zijn, afhankelijk van waar je woont. Een groot voordeel van een warmtenet met hoge temperatuur of middentemperatuur (meer dan 70 °C) zoals Warmtenet Zuid-Limburg is dat je bijna niets in huis hoeft te veranderen. Je kunt de aardgasketel eenvoudig vervangen door een warmte-afleverset. Je huidige radiatoren kun je blijven gebruiken, en je hoeft je huis niet eerst te isoleren. Hierdoor is een warmtenet vaak de goedkoopste manier om aardgasvrij te worden. 

Meestal gebruikt het warmtenet ook nog een klein beetje aardgas, naast de duurzame bron. De verantwoordelijkheid voor het verduurzamen van het warmtenet ligt bij het warmtebedrijf. Als je volledig van het gas af wilt gaan, hoef je als consument alleen nog je gaskookplaat te vervangen door een elektrische kookplaat, na aansluiting op het warmtenet. Daarnaast is er geen risico meer op gasexplosies of koolmonoxidevergiftiging in je huis.  

Het is slim om ook na aansluiting op een warmtenet je huis verder te verduurzamen. Dit kun je het beste doen op natuurlijke momenten, bijvoorbeeld als je toch al aan de slag gaat met je woning. Denk aan dakisolatie tijdens het vervangen van een oud dak, of vloerisolatie en vloerverwarming bij de renovatie van je keuken of badkamer. Zo kun je bij het verduurzamen flink besparen. 

Allereerst verdwijnt de cv-ketel zoals je die nu kent uit je woning. In plaats daarvan krijg je een afleverset die de warmte van het warmtenet doorgeeft aan de cv-leidingen en warm tapwaterleidingen in je huis, en ook meet hoeveel warmte je gebruikt. Zo krijg je dus ook warm water uit de kraan en douche. Dit gebeurt zonder dat het warme water uit het warmtenet door je cv-leidingen stroomt, er zit een scheiding in de afleverset. Op deze manier kun je je eigen installatie veilig onderhouden zonder dat dit invloed heeft op andere woningen in de buurt. De afleverset is meestal kleiner dan je huidige cv-ketel. De afleverset blijft eigendom van het warmtebedrijf, dus jij hoeft je er verder geen zorgen om te maken. De afleverset wordt vaak op de plek van de oude cv-ketel geplaatst, of in de meterkast. Voor het aanleggen van een warmtenet is er graafwerk nodig in je straat en naar je woning, zodat de buis met het warme water je huis in kan komen. 

Voor WZL wordt onderzocht om een publiek warmtebedrijf op te richten. “Publiek” betekent dat het in handen van de overheid is en het belang van de samenleving moet dienen. Winst is dus niet het belangrijkste doel. De kosten van een warmtenet worden vooral bepaald door de benodigde investeringen in het aanleggen van het netwerk en de kosten voor het opwekken van de warmte. De publieke partijen die betrokken zijn bij WZL doen hun best om de financiering zo goedkoop mogelijk te krijgen, net zoals dat gebeurt bij andere publieke nutsvoorzieningen, zoals wegen, rioleringen, waterleidingen en elektriciteitskabels. Voor de warmte-opwekking wordt gebruik gemaakt van bestaande restwarmte, die gratis wordt geleverd aan WZL. Het kost wel geld om de leidingen aan te leggen naar de restwarmtebron toe.

Op dit moment is er genoeg restwarmte beschikbaar om warmte te leveren aan tussen de 70.000 en 130.000 woningen en andere gebouwen in Zuid-Limburg. De temperatuur van deze warmte is minimaal 70 °C. Hierdoor hoeft een woning niet eerst geïsoleerd te worden voordat deze kan aansluiten op het warmtenet. In de toekomst wordt verwacht dat de temperatuur in het netwerk langzaam zal dalen, omdat er steeds meer duurzame bronnen worden toegevoegd. Uiteindelijk zal de temperatuur waarschijnlijk tussen de 50 °C en 60 °C komen. Het is mogelijk dat het netwerk in de toekomst verder groeit dan nu verwacht.